قُمپز در کردن
لغت قمپز برگرفته از نوعی توپ جنگی است که در کوهستان‌ها کاربرد داشته و حتی کشور عثمانی در آن زمان‌ها در مقابل جنگ با کشور ایران از آن استفاده کرده است. جالب این‌جا است که در این توپ گلوله‌ای گذاشته نمی‌شد و خرابی به وجود نمی‌آورد، فقط در آن باروت بسیاری تعبیه می‌کردند و پارچه‌هایی را با فشار داخل این وسیله‌ی جنگی قرارمی‌دادند. بعد به آن چند ضربه محکم می‌زدند که کاملا محکم و سفت شود. بعد از این کارها، توپ را در کوهستان قرار داده و با آتش زدن مواد داخل توپ، صدای مهیبی آن منطقه را فرا می‌گرفت و ترس به جان سربازان دشمن می‌افتاد.
در روایات آمده است که در جنگ‌هایی که بین کشور ایران و کشور عثمانی رخ داده است، عثمانی‌ها از این وسیله برای ترس‌انداختن در جان و دل سپاهیان ایرانی استفاده می‌کردند. اما رفته‌رفته ایرانیان غیور و میهن‌پرست به راز این وسیله‌ی جنگی پی می‌برند و هر زمان که صدای ناخوشایند و وحشتناک این وسیله را می‌شنیدند با خونسردی کامل لبخند زده و به یکدیگر می‌گفتند: نترسید، قُمپوز در می‌کنند. گلوله ندارد و پوچ است.
این داستان به تدریج به صورت ضرب‌المثل در بین مردم ایران رواج پیدا کرد. بیشتر انسان‌ها دوست دارند از خود تعریف کنند و کارهای بسیار سخت و قهرمانانه که انجام نداده‌اند را به خود نسبت دهند و خود را نزد دوستان و فامیل، مهم و بزرگ جلوه بدهند. این افراد تصور می‌کنند که با گفتن چنین حرف‌هایی اسرار صحبت‌هایشان فاش نمی‌شود. اما سخت در اشتباه‌اند و بالاخره حقیقت امر نمایان می‌شود.
وقتی شخصی در جمعی این چنین سخنانی را به خود نسبت می‌دهد، افراد آن جمع لبخندی زیر لب می‌زنند و به یکدیگر اشاره می‌کنند و می‌گویند: «طرف قمپز در می‌کند» به این معنی که حرف‌هایش صحت ندارد و تو خالی و پوچ است.
- برچسب ها :
- ریشه ضرب المثل ها
- قمپز
